به نقل از «جهان نيوز»

فال حافظ در کجا ریشه دارد؟

تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۴۶۴۲۳۵

به گزارش جهان نيوز، امیر اسماعیل آذر، استاد ادبیات فارسی، عضو کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی و مدیر گروه ادبیات فارسی سازمان فرهنگی اکو درباره دلایل علاقمندی مردم به فال حافظ گفت:

ریشه تفأل به دیوان حافظ در قرآن مجید است، یعنی در قرآن مجید ۲ عالم وجود دارد، یک عالم غیب و یک عالم شهادت؛ و خداوند قادر و دانای هر ۲ عالم است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عالم غیب یک عالم بی نهایت است و عالم شهادت نیز یک عالم بی نهایت؛ و میان این ۲ عالم، عالم دیگری هم هست که به آن برزخ می‌گوییم و محی الدین عربی این عالم را سرزمین دانه کنجد می‌داند و زمانی که درباره مرگ بحث می‌شود از این عالم سخن به میان میاید. در قرآن هم هست که «ورائهم برزخ الی یوم یبعثون»؛ بنابراین هر چه که در عالم مشهودات اتفاق میافتد، نخست در عالم غیب است. مولوی می‌گوید (نو ز کجا میرسد، کهنه کجا می‌رود /گر نه ورای نظر عالم بی منتهاست).

وی افزود: انسان دوست دارد از عالم غیب با خبر شود و بداند چه چیزی برایش تقدیر شده است که اتفاق خواهد افتاد. در برخی جوامع و نقاطی که خرافات نیست فال قهوه می‌گیرند و تفال می‌زنند. محصول این نگرش این است که می‌خواهند بدانند در تقدیرشان که تا کنون اتفاق نیفتاده است چه می‌گذرد. ما در قرآن استخاره داریم و به آنچه که از قرآن استخراج  و مشاوره می‌شود باور داریم.

این استاد ادبیات فارسی اظهار کرد: به حافظ شاعر غیبی می‌گویند یا او را به غیب منتسب می‌کنند. به نظر من دلیلش این است که بیشترین نگاه حافظ در غزل به قرآن مجید است؛ یعنی شما در کمتر غزلی از اشعار حافظ ممکن است جای آیه‌ای از قرآن و حدیثی را نیابید. به نظر من اینکه حافظ را با لقب لسان الغیب می‌شناسند، به این دلیل است که حافظ با قرآن پیوند ذهنی و روحی داشته است؛ بنابراین به دیوانش تفأل می‌زنند، نام خدای تعالی را می‌برند و از خدا می خواهند که آن‌ها را به غیب وصل کند. البته ما نمی‌توانیم بر روی این مبحث که در فرهنگمان مرسوم است صحه بگذاریم، اما چون مردم دوست دارند و از نظر فرهنگی با آن زندگی می‌کنند کسی هم تفال به حافظ را رد نکرده است.

آذر در بخش دیگری از سخنانش در خصوص میزان علاقه مردم جهان به گرفتن فال حافظ گفت: جهانگردانی که به ایران آمده اند وقتی به حافظ می‌رسند، می‌نویسند مردم می آیند و به غزل‌های حافظ تفأل می‌زنند. روی هم رفته تفأل به حافظ برای هر انسان و جهانگردی جذابیت دارد.

وی ادامه داد: از نظر من حافظ جهان را از دریچه دین می‌بیند، بنابر این چون زمان شعرش زمان کیهانی نیست و میان ازل و ابد حرکت می کند، شعرش هرگز فرجام نمی‌پذیرد. حافظ در چهار محور عاطفه، اسطوره، فرهنگ و جامعه در اوج قرار می‌گیرد و ماندگار می‌شود و این مجموعه حافظ را نه تنها برای ایرانی‌ها بلکه برای جهان جذاب می‌کند.

مدیر گروه ادبیات فارسی سازمان فرهنگی اکو خاطرنشان کرد: ما برای استفاده گردشگری از جذابیت فال حافظ به مترجمان دانشمندی نیاز داریم که حافظ دان و حافظ شناس باشند و در ضمن به زبان انگلیسی تسلط کامل داشته باشد. من یادم است شبی در یکی از رستوران‌های سنتی اصفهان نشسته بودم و داشتم برای دوستانم تفألی به دیوان حافظ می‌زدم. خارجی‌هایی که در آنجا بودند کنجکاو شدند که من چه می‌گویم. آن‌ها حافظ را می‌شناختند و می‌دانستند که چنین شخصیت طراز اولی در شیراز است. من ۲  بیت غزل را برای آن‌ها  ترجمه کردم که بسیار از این کار لذت بردند. 

منبع:باشگاه خبرنگاران

منبع: جهان نيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۴۶۴۲۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (12 اردیبهشت)

حاشا که من به موسم گل ترک می کنم
من لاف عقل می‌زنم این کار کی کنم

مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم
در کار چنگ و بربط و آواز نی کنم

از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم

کی بود در زمانه وفا جام می بیار
تا من حکایت جم و کاووس کی کنم

از نامه سیاه نترسم که روز حشر
با فیض لطف او صد از این نامه طی کنم

کو پیک صبح تا گله‌های شب فراق
با آن خجسته طالع فرخنده پی کنم

این جان عاریت که به حافظ سپرد دوست
روزی رخش ببینم و تسلیم وی کنم

تفسیر :

تحول فکری عمیقی در شما رخ داده و دوران جدیدی از زندگی تان آغاز شده است. بلوغ فکری و عقلی باعث شده یک گام جلوتر گذاشته و درهای تازه ای به روی شما گشوده شود.

از مشاهده دورویی و فریبکاری اطرافیان دچار رنجش می شوید، به زودی خداوند به شما نگاه کرده و خبر مسرت بخشی دریافت خواهید کرد. با ایمان به خدا و عبادت توشه آخرت را پر کنید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (11 اردیبهشت)